Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Ambròsi(-dis-espigo-primo)
Ambrosia psilostachya
Asteraceae Compositae
Nom en français : Ambroisie à épis grêles.
Descripcioun :L'ambròsi-dis-espigo-primo trachis dins li sablo, souvènt pas trop liuen de la mar o dis oustau. Sèmblo proun à sa cousino di fueio d'artemiso, Ambrosia artemisiifolia, pamens es uno planto renadivo que fai un rizoumo dins la sablo o lou limas. Apoundèn que flouris mai d'ouro e que douno d'enflourejado pu courto.
Usanço :La planto èi forço alergogèno e pèr acò se dèu d'èstre derrabado. D'estùdi s'interèsson pamens i prouprieta antimicroubiano de l'isabelino, mouleculo secretado pèr la planto que poudrié servi dins la lucho contro li baterìo encò l'ome.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ambrosia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Heliantheae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 200 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto envahissènto
Jun à setèmbre
Liò : Sablo
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Culturo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Americo dóu Nord
Ref. sc. : Ambrosia psilostachya DC., 1836